Gemeubileerde woonkamer voor een kaartje
Henk Muller is een in Utrecht geboren Haagse arts, uitkomend voor Quick. Op 13 mei 1906 speelt hij voor de tweede maal in de nationale
voetbalploeg en zet Nederland op een 1-0 voorsprong. Het is het eerste doelpunt van een Utrechter in de Derby der Lage Landen.Het is extreem warm die dag, lezen we in Oranje Toen en Nu, en daar hebben we vooral de spelers van Nederland last van. Niet zo vreemd want de Belgen ‘trainen’ en daar gruwelen de Hollanders van. ‘Trainen is voor roeiers en atleten. Voetballers voetballen en spelen het spel om het spel.’ De Belgen klagen omdat in Rotterdam niet op gras maar op kolengruis wordt gespeeld.De eerste treffer van supermidvoor Wout Buitenweg in de Derby op 26 april 1914 wordt omschreven als een wereldgoal. Hij controleert de bal met de borst, vervolgens wipt hij hem op met de linkerknie om tenslotte via rechts met een strakke volley doeltreffend uit te halen. ‘Het was een doelpunt zo zuiver en hard als men maar zelden ziet en waarvan het geheim in Woutje’s voetbalschoen schijnt te zijn geslopen.’Het Nederlands elftal is in die tijd een vriendenclub. Kwam je niet uit Amsterdam, Rotterdam, Den Haag of Haarlem dan was je geen goede voetballer. En zonder academische titel moest je een uitzonderlijk talent zijn wilde je Oranje halen. Vader Buitenweg verdient zijn brood met het schilderen van rijtuigen. Ook Wout wordt schilder, maar als hij zijn diploma heeft, is de zaak van zijn vader failliet. Het rijtuig heeft het verloren van de auto.Woutje is 1 meter 67, twee centimeter kleiner dan Dries Mertens, de voormalige Belgische aanvaller van FC Utrecht (nu Napoli, Italië). Klein van stuk maar met springveren in zijn schoenen, een prachtig schot in beide benen en ook in de combinatie een fijne voetballer. Op 3 mei 1925, twaalf jaar na zijn debuut, speelt de inmiddels van UVV naar Hercules overgestapte Buitenweg zijn beste interland.De zuiderburen worden met 5-0 verslagen met drie treffers en twee assists van de Utrechter. In 11 interlands maakt hij 14 doelpunten, een ongekend gemiddelde van 1.273 per wedstrijd. Johan Cruijff komt niet verder dan 0,688. Geen ontzagWout Buitenweg is niet de gemakkelijkste voor de keuzeheren – krentenkakkers noemt hij ze – en dat geldt ook voor Piet van Reenen. ‘Goaltjes Piet’ is de voorganger van Marco van Basten. Midvoor, ongekend productief, afkomstig van UVV en overgestapt naar Ajax. Tussen 1929 en 1942 speelt hij 237 wedstrijden voor de Amsterdammers en maakt 273 doelpunten. Voor het Nederlands elftal speelt de UVV-er die altijd in Utrecht blijft wonen slechts twee keer, in Boedapest tegen Hongarije en in Antwerpen tegen België.
Ook Piet van Reenen draagt het hart op de tong en heeft geen ontzag oor officials. Als zijn werkgever The British American Tobacco Company met zijn naam reclame maakt voor North State, weet de Ajax-midvoor dat hij het bij de voetbalbond heeft verbruid.
Na de oorlog is Louis van den Bogert de eerste Utrechtse international. De DOS-middenvelder speelt drie interlands, verliest drie keer, houdt er een hersenschudding, een knieblessure en een gemeubileerde woonkamer aan over. Zijn vrouw vertelt: ‘Wij kregen drie kaartjes van de voetbalbond, maar ik was niet zo dol op dat wereldje.In ruil voor een kaartje voor Nederland – België wilde meubelmaker Houtzager onze woonkamer meubileren. Toen Louis terugkwam uit Rotterdam had hij met 6-7 verloren, maar ik zat er weer knap bij. Ik zie de buren nog kijken toen al die spullen uitgeladen werden. En dat allemaal voor één voetbalkaartje.’Elek Schwartz is bondscoach van 1957 tot 1964. ‘Oom Elek’ wordt hij liefkozend genoemd, maar niet door de Utrechtse internationals. Van der Linden, Kraay, Mijnals en Kreijermaat, ze hebben allemaal één of meerdere slechte ervaringen met de Roemeen. Ton van der Linden, destijds: ‘Je moest altijd naar zijn schilderijen kijken. Als je ze mooi vond dan scheelde dat zomaar vijf interlands.’Van der Linden wordt twintig maanden en elf officiële interlands door Elek Schwartz genegeerd. Bij de ‘Feije-moord’ op 4 oktober 1959is de aanvaller van DOS er bij. Het scoreverloop: 1-0 door Rijvers na 2 minuten, 2-0 door Van der Linden na 3 minuten, 3-0 door Wilkes na 6 minuten, na 22 minuten is het 5-0, eindstand 9-1.Het publiek roept massaal tien, tien. De kranten spreken de volgende dag schande over dat buitengewoon onsportieve gedrag. Faas Wilkes zegt: ‘Nog nooit heb ik bij het Nederlands elftal in zo’n geweldige voorhoede gespeeld.’ In ‘Oranje Toen en Nu’ wordt het vijftal zo omschreven: ‘De handige rechtsbuiten Piet van der Kuil, de nog altijd onnavolgbare 36-jarige Faas Wilkes, de soms sublieme middenvoor Ton van der Linden, de tactisch zo sterke linksbinnen Kees Rijvers en publiekslieveling Coen Moulijn. De 241e interland van Oranje is de beste tot dat moment.’ VerbannenReinier Kreijermaat is de troetelbeer van Feyenoord in de beginjaren zestig. De ex-Elinkwijker debuteert in 1961 in de WK-kwalificatiewedstrijd tegen Hongarije in Boedapest. Drie weken later is Nederland-België (0-4) zijn tweede en laatste interland.Alle Feyenoorders worden voor anderhalf jaar uit Oranje verbannen als ze het clubbelang laten prevaleren en de invloed van Ajax binnen Oranje aanvechten. Kreijermaat is in topvorm als de schorsing voorbij is, maar is reserve tegen België omdat Elek Schwartz zwoeger Fons van Wissen niet wil teleurstellen.
‘Toen had ik het wel gehad. Met een zogenaamde blessure heb ik me afgemeld en ben in mijn gewone winterjas op de reservebank gaan zitten. Op buitenlandse trips met de club had je spelers die een ansichtkaart naar Schwartz stuurden. Aan die flauwekul heb ik nooit meegedaan.’
Hans Kraay debuteert november 1957 tegen België als Cor van der Hart na een botsing met Rik Coppens uitvalt. Oranje verliest met 5-2 en Elek Schwartz spreekt weinig vleiende woorden over de debutant: ‘Als Van der Hart er niet was uitgegaan, hadden we die twee goals niet tegen gekregen.’Willem van Hanegem is 26 september 1979 de eerste speler van FC Utrecht in Oranje. Op 8 september 1979 keert de voormalige Velox-speler na een Amerikaans avontuur terug in Utrecht, de stad waar zijn glansrijke loopbaan begint.Op 26 september trekt hij tegen de Belgen nog één keer het Oranjeshirt aan. De kaartverkoop voor de vriendschappelijke wedstrijd tegen België loopt niet naar wens en de voetbalbond maakt van de wedstrijd heel slim de afscheidswedstrijd van ‘De Kromme’. Een minuut voor rust wordt hij vervangen door Michel Valke.
Eind 1985 wordt in de play-off voor het wereldkampioenschap van 1986 in Mexico twee keer tegen België gespeeld. Op 16 oktober in Brussel met vier Utrechters in de basis: Hans van Breukelen, Ronald Spelbos, Marco van Basten en Rob de Wit.
Wim Kieft wordt in de 4e minuut uit het veld gestuurd na een vermeende slaande beweging. Marco van Basten krijgt geel en mist de return. Oranje verliest door een doelpunt van Frank Vercauteren met 1-0. De return op 20 november moet met twee doelpunten verschil worden gewonnen.Peter Houtman opent de score. Na de rust gaat de ploeg van Beenhakker op zoek naar de tweede treffer. Aanvaller John van Loen neemt de plaats in van verdediger Michel van der Korput. Het is het debuut van de Utrechter. Na de 2-0 van Rob de Wit trekken de Rode Duivels ten aanval. Vijf minuten voor tijd levert het succes op via verdediger George Grun.Na het doelpunt wordt verwijtend gekeken naar John van Loen. Hij verzuimt mee te lopen met zijn tegenstander. In de nieuwe eeuw wordt slechts vier keer gespeeld tegen onze zuiderburen. Wesley Sneijder is er namens Utrecht twee keer bij.Beide keren wordt verloren. Op 29 mei 2004 met 1-0, op 15 augustus 2012 met 4-2. Bij de laatste wedstrijd keert bondscoach Louis van Gaal terug bij het Nederlands elftal.
Wil je dit artikel nog eens rustig op papier nalezen? Bestel deze editie