Paardensport is meer dan rijden of springen

De plaatselijke springruiters trokken op de manege aan de Fortweg meer bekijks dan de springruiters in Brazilië, maar het was dan ook geen weer om binnen bij een televisie te zitten. Een stralende augustuszon stond regelmatig aan een strakblauwe lucht en een verkoelend briesje deed de vlaggen wapperen.

Het deelnemersveld in Houten was erg divers. Springruiters kwamen uit op allerlei niveaus en sommigen zelfs in meerdere klassen. Daarbij gold en geldt: hoe hoger de klasse, hoe hoger de balk waarover gesprongen moet worden.

Naast de springsport zijn er nog tien disciplines in de paardensport, waarvan de meeste ook in de regio Utrecht worden beoefend. Zo is dressuur net als springen een olympische sport en tevens de enige paardensport op de paralympische spelen.

Springen en dressuur zijn verreweg de meest beoefende vormen van hippische (wedstrijd)sport in Midden-Nederland. Dressuur kan op alle niveaus beoefend worden, en al vanaf jonge leeftijd. Ruiter en paard rijden daarbij van tevoren bepaalde patronen of figuren in de bak. Ook kan er bij dressuur op muziek ‘gedanst’ worden door het paard. Het bekendst is de solo-oefening, maar dressuurwedstrijden kunnen in teams tot acht ruiters verreden worden.

Bij cross moeten ruiter en paard een hindernissenparcours afleggen. Daarvoor bestaan speciale hindernisbanen, bijvoorbeeld in Maarsbergen en Renswoude. Eventing is eveneens een olympische discipline, bestaande uit een combinatie van de onderdelen springen, dressuur en cross, ook wel tripalon genoemd. Ook dit kan op veel verschillende niveaus beoefend worden, met aangepaste regels voor lagere niveaus en regels die de gezondheid van de paarden moeten garanderen.

Bij voltige doet de ruiter gymnastische oefeningen op de rug van het paard tijdens het rijden. Dit kan al van jongs af aan beoefend worden. Reining is een soort variant op rodeo, waarbij een ruiter met een hand de teugels (reins) van een paard mag vasthouden en het paard allerlei snelle spectaculaire oefeningen moet doen. Wedstrijden in deze discipline worden onder andere gehouden in Houten, Woerden, Werkhoven en Ameide.

De uit Frankrijk afkomstige tak van paardensport TREC (Techniques de Randonnée Equestre de Compétition) draait om de beheersing van de ruiter en de samenwerking tussen ruiter en paard bij het afleggen van een trektocht. Dit kan plaatsvinden op een gemarkeerde baan, zoals in het Gelderse Kootwijk (nabij Amersfoort), of als oriëntatierit in de natuur, met kaart en kompas (en zonder gps).

Bij mensport is een wagentje achter het paard gespannen en zijn verschillende varianten denkbaar, zoals racen, dressuur, het sierlijkst draven, een parcours afleggen en lange afstandsroutes van twintig tot honderd kilometer. Voor dit laatste is wel een speciaal diploma vereist en moeten de paarden voor, tijdens en na de wedstrijden gekeurd worden. Bij endurance worden races verreden in de natuur tussen de 25 en 160 kilometer. Hierbij zijn tussentijdse rustmomenten voor de paarden verplicht.

Horseball is een spectaculaire teamsport waarbij twee teams te paard een bal met handvaten moeten overspelen en proberen te scoren in het doel van de tegenstander. Deze sport wordt niet beoefend in de regio Utrecht. Enjoy the ride tot slot, is de naam van het programma voor buitenritten te paard. Hierbij is geen wedstrijdelement aanwezig en gaat het puur om het genieten van buiten paardrijden in een groep. Deelname kan vanaf 12 jaar en tot 16 jaar is begeleiding door een volwassene verplicht.

Op veel maneges in Utrecht en omgeving worden regelmatig wedstrijden verreden, vooral in springen en dressuur, en -in iets mindere mate- in mensporten. Ook de niet-kenners kunnen eenvoudig een kijkje in de keuken van de paardensport krijgen.

Zo was in augustus het weer goed, de sfeer op Zilfia’s Hoeve gemoedelijk en het terras zat vol. Heren nuttigen bier en bitterballen, dames nippen aan droge witte wijn en kinderen likken aan een ijsje. Er wordt gediscussieerd over de conditie van de paarden en met enige regelmaat klimmen toeschouwers naar een verhoogd platform om de prestaties van (klein)zoon/(klein)dochter, buurjongen/buurmeisje of partner te filmen met de mobiele telefoon. Ter nabeschouwing of als aandenken op social media.Een overzicht van wedstrijden is te vinden op www.paardenevenementen.nl/utrecht.