Utrechtse voetbalhelden (9)
Gerald Vanenburg (5 maart 1964)De dribbelaar is geboren in Sterrenwijk en voetbalt later bij Elinkwijk. De straatvoetballer met Surinaamse roots gaat op jonge leeftijd naar Ajax en toont zijn onnavolgbare bewegingen met de bal later bij PSV. De man van de Braziliaanse acties wordt acht keer kampioen van Nederland, drie keer met Ajax, vijfmaal met PSV. Ook wint ‘Vaantje’ vijf keer de KNVB-beker.Op 5 april debuteert hij in het eerste van Ajax tegen FC Den Haag, 17 jaar oud. Kenners noemen hem het grootste talent van Nederland. Trainer Aad de Mos ziet de frivole dribbelaar een maand later tegen MVV zijn eerste twee doelpunten maken. De Utrechter maakt in de periode 1981 – 1986 in 209 wedstrijden voor Ajax 72 doelpunten. Onmin met Johan Cruijff en later ook met Leo Beenhakker maken zijn periode bij Ajax niet de allermooiste. Met zijn hoge stem zal hij nooit een leider worden, zegt Cruijff die vele jaren later voor die opmerking excuses maakt.In 1986 maakt Vanenburg de overstap van Ajax naar PSV. Voor de Eindhovense ploeg speelt de voetballer met Surinaams bloed tussen 1986 en 1993 in de Eredivisie 199 wedstrijden en maakt 48 doelpunten. 1988 is een succesjaar met de landstitel, bekerwinst, de Europacup voor landskampioenen en ook nog het Europees kampioenschap met Oranje. Vanenburg laat een lucratief contract – salaris 5.8 miljoen gulden - met AS Roma lopen voor een contract voor het leven bij PSV. Daar krijgt de zoon van een kapper spijt van en vertrekt naar Jubilo Iwata in Japan.In 1996 komt hij negen wedstrijden uit voor FC Utrecht en scoort twee doelpunten, daarna speelt hij nog voor Cannes en in de Bundesliga bij Munchen 1860. Bij de Franse club speelt Vanenburg 26 wedstrijden op het hoogste niveau, in de Bundesliga 42. Bij FC Utrecht beseffen ze dat het kind van de stad te vroeg is afgeschreven.‘Geraldinho’ draagt het Oranje 42 keer, 12 keer als speler van Ajax, 30 keer in dienst van PSV. Verder dan 1 doelpunt in het Nederlands elftal komt hij niet. Op de WK in 1990 is zijn basisplaats vergeven, het blijft bij een invalbeurt van 45 minuten tegen Egypte; 14 oktober 1992 speelt de straatvoetballer uit Utrecht zijn laatste interland.De trainer Vanenburg gaat aan de slag bij de jeugd van PSV en is hoofdtrainer bij München 1860, Helmond Sport en FC Eindhoven. Succesvol is hij niet. Bij FC Eindhoven wordt hij ontslagen nadat hij Emmen-speler Frank Broers een klap geeft.Marco van Basten (31 oktober 1964)De zoon van DOS- en HVC-verdediger Joop van Basten komt uit voor EDO, UVV, Elinkwijk, Ajax en AC Milan. Hij wordt tweemaal uitgeroepen tot de beste speler van de wereld. Zijn erelijst is lang met landstitels, nationale bekers en winst in de Europacup 1 en 2. Met Oranje wordt de spits in 1988 Europees kampioen.Van Basten debuteert bij de Amsterdammers op 17-jarige leeftijd in 1981. Hij maakt in de Eredivisie voor Ajax 129 doelpunten in 133 wedstrijden. In de overige officiële duels voor de Amsterdammers scoort hij nog eens 20 keer. In de EC-finale tegen FC Lokomotive Leipzig maakt hij de enige treffer. Zijn mooiste doelpunt is de omhaal op 9 november 1986 tegen FC Den Bosch. Legendarisch is de klassieker Ajax - Feyenoord op 8 februari 1984. Cruijff speelt bij de Rotterdammers. Het wordt 8-2 en Van Basten maakt drie doelpunten.Zes jaar na zijn debuut zet hij zijn loopbaan voort bij AC Milan. Ruud Gullit en Frank Rijkaard zijn ploeggenoten, clubeigenaar Sylvio Berlusconi noemt hij zijn tweede vader. Door blessures aan zijn enkels moet Van Basten in 1995 stoppen met voetbal.Op 9 december 1986 wordt hij geopereerd aan de linkerenkel, op 13 november 1987 is de rechter aan de beurt. Het herstel duurt lang. Bij AC Milan moet hij 23 wedstrijden toekijken. Rinus Michels acht hem nog niet fit genoeg bij het begin van het EK in 1988. John Bosman krijgt de voorkeur tegen Rusland. In het tweede duel tegen Engeland scoort Van Basten driemaal en wordt een toonbeeld van zekerheid, beheersing en techniek genoemd. De winnende treffer in de halve eindstrijd tegen de Duitsers veroorzaakt een volksfeest. Zijn treffer in de finale tegen Rusland is van een ongekende schoonheid. Met vijf doelpunten wordt hij topscorer van het toernooi. Op de tribune van het Olympisch Stadion in München hangt een spandoek: ‘En op de achtste dag schiep God Marco’.Hoeveel plaatsen in de wereld kunnen zeggen dat de beste voetballer van de wereld er is geboren. Utrecht kan het. Hoe goed hij is toont zijn erelijst. En wat als die vermaledijde enkels niet hadden opgespeeld.Bij Ajax: kampioen in 1982, 1983, 1985, bekerwinnaar in 1983, 1986 en 1987, topscorer in 1984, 1985 en 1987, voetballer van het jaar in 1985, Europees topscorer in 1986, winnaar Europacup 2 in 1987.Bij AC Milan: kampioen in 1988, 1992 en 1993, beste voetballer van de wereld in 1988, beste voetballer van Europa in 1988 en 1989, winnaar Europacup 1 in 1989 en 1990, winnaar wereldbeker in 1989 en 1990, topscorer Serie A in 1990 en 1992, finalist Champions League in 1993.Bij Oranje: Europees kampioen in 1988, halve finalist EK in 1992.Augustus 1995 neemt Van Basten in een volgepakt San Siro afscheid. De ereronde is een moment van kippenveld, trainer Fabio Capelli zit met tranen in de dug-out.In 2003 behaalt Marco van Basten zijn trainersdiploma. Na een jaartje bij Jong Ajax wordt hij bondscoach. Na het WK van 2008 wordt hij hoofdtrainer bij Ajax. Op 31 januari na een nederlaag tegen Heerenveen roept een supporter ‘bedankt pannenkoek’. Van Basten stapt 12 oktober 2017 op en traint daarna Heerenveen, AZ en is bij Oranje assistent van Danny Blind. Van Basten is nu in dienst van de FIFA.Jean-Paul de Jong (17 oktober 1970)Elinkwijk, Ajax, Feyenoord, VFL Osnabruck en Arminia Bielefeld zijn de clubs van Jean-Paul de Jong voordat FC Utrecht hem contracteert in 1993. Voor de FC speelt hij 370 wedstrijden in de Eredivisie. Drie keer is de verdedigende middenvelder bekerfinalist. In 2002 wordt verloren van Ajax na een Amsterdamse gelijkmaker in de laatste minuut, gescoord in buitenspelpositie door Wamberto en een winnende treffer van Zlatan Ibrahimovic in de verlenging. In 2003 tegen Feyenoord in de eigen Kuip wijst De Jong zijn elftal de weg en opent de score met een prachtige volley. Het is de laatste wedstrijd van Kuijt bij FC Utrecht en die laat zich gelden. Zijn nieuwe werkgever wordt met 4-1 verslagen. Ook de finale tegen FC Twente in 2004 wordt winnend afgesloten door een doelpunt van Dave van den Bergh.Als aanvoerder krijgt hij in 2004 van de naamgever de Johan Cruijff-schaal overhandigt na een overwinning op Ajax: 2-4. Tegen landskampioen PSV gaat een jaar eerder de schaal verloren: 3-1.De Jong krijgt namens FC Utrecht de meeste gele kaarten. Op 22 april 2007 krijgt hij thuis tegen PSV van arbiter Roelof Luinge de 83e prent en passeert Barry van Gaalen. De speler zelf is niet trots, het publiek staat op de banken. De Jong speelt ook 15 Europese wedstrijden voor de FC en wordt in 2006 gekozen tot speler van het jaar. Het levert hem de David Di Tommaso-trofee op, genoemd naar de Franse verdediger die in zijn slaap op 29 november 2005 overlijdt. Bij de herdenking en de uitvaart speelt de sociaal betrokken De Jong een belangrijke rol.De Jong treedt in dienst als jeugdtrainer, wordt hoofdtrainer bij FC Eindhoven en keert terug in stadion Galgenwaard als assistent van hoofdtrainer Erik ten Hag. Januari 2018 vertrekt de laatste naar Ajax en wordt clubicoon De Jong hoofdtrainer. Van 19 januari tot 25 februari blijft hij met zijn ploeg acht duels zonder nederlaag. Toch heerst er onvrede bij een deel van de selectie. In juli wordt een functiewijziging doorgevoerd en gaat de bij supporters geliefde trainer als manager verder. Het werkt niet en na vier wedstrijden volgt op 4 september 2018 ontslag. 21 wedstrijden is hij de hoofdverantwoordelijke met 7 keer winst, 9 gelijke spelen en 5 nederlagen als resultaat.