Heimwee naar Renswoude, rust in Groenekan

Na een druk op de knop maken de houten toegangsdeuren geen haast om in beweging te komen. Een zonnetje ook, dat het landelijke tafereel met uitgestrekte weilanden alleen maar meer kleur en diepte geeft. Binnen gehoorsafstand echter het geklik van paardenhoeven op steen of beton, zo lijken ze de secondewijzer de les te lezen.En terwijl de edele viervoeters zich naar de weide of de stal begeven, zet gastvrouw Phiel(eke) Plijnaar (44) thee. Ter verhoging van de sfeer: vader Bert trakteert op  saucijzenbroodjes.Groenekan, dat is het decor. Een enclave van rust, amper zes kilometer gelegen van Utrecht, nog geen vierduizend stappen van De Bilt. Groenekanseweg 134, om precies te zijn. Plijnaar Paarden. Zegt u niets? Hotel Midland dan in Utrecht-Oost, gerund door de broers Plijnaar? Wel Phiel is een telg van dát geslacht.

Jarenlang had ze haar eigen stek, in de schaduw van het verkeersknooppunt de Berenkuil en achter de toenmalige Mitland-tennisbanen. Vanwege de expansie van het familiebedrijf echter moest ze 1999 verhuizen. Het werd dus Groenekan. Waarmee het contact met haar ooms overigens allerminst werd verbroken. De manege, annex het paardenpension, ligt immers op steenworpafstand van de Voorveldsepolder.

Een jaar eerder behaalde ze met haar merrie Gratie, die medio 2013 op 30-jarige leeftijd overleed,  tijdens de Military in Boekelo in 1998 zilver op het Nederlands kampioenschap; in datzelfde jaar plaatste ze zich voor het EK. De kroon op haar carrière zette de amazone echter in 2002 toen ze in Breda het NK won. Alweer vijftien jaar geleden.Maar daarmee is niet gezegd dat ze geen wedstrijdsport meer beoefent. ‘Integendeel’, zegt ze, herstellende van een schouderblessure, in de strepen schaduw van het nog niet volgroeide bladerdak dat een enkele zonnestraal toch niet het hoofd kan bieden. ‘Ik vind het jammer dat ik niet mee kan doen aan de Coral Estate Horse Trial in Renswoude van komend weekend. Maar als ik inschat dat ik niet bij de eerste tien procent van het deelnemersveld kan eindigen, doe ik niet mee.’

Wat had Plijnaar zich graag op de presentielijst laten zetten. Alleen mist haar paard Pom de all-roundkwaliteiten om in de top van het klassement te eindigen (zie kader onder het artikel).

‘Ze is erg goed in dressuur en springen, maar minder in de lange cross country; daar verliezen we in Renswoude vermoedelijk zoveel tijd,  dat we eigenlijk niet in aanmerking komen voor een hoge notering. Ik kan Pom op dat onderdeel natuurlijk wel over de kling jagen, maar dat wil ik haar niet aandoen. Het is zo’n lief paard.’Paarden en Phiel Plijnaar, dat leek aanvankelijk geen gelukkige combinatie, maar de afloop leest als een sprookje. ‘Ik was een jaar of dertien en kwam elk weekend huilend thuis. Het lukte maar niet om met Gratie een goede combinatie te vormen, we begrepen elkaar gewoon niet. Wat we ook probeerden, geen succes. Tot Gratie zich ging voegen en begreep wat er van haar gevraagd werd. Vanaf dat moment behaalden we succes na succes. Ja, logisch met zo’n paard, zeiden de mensen vervolgens. Maar het verhaal erachter kenden ze niet.’Eventing dan. Dat klinkt toch als een soort kermis met Nederlandstalige podiumridders en veel bier? Het tegengestelde is waar, weet Plijnaar. Zeker in Renswoude. ‘Een prachtig evenement dat met veel liefde in vrij korte tijd is opgebouwd en uitgegroeid tot wat het nu is. En waarschijnlijk ook wel wil doorgroeien naar een nog hogere status. Het oogt professioneel en er is veel aandacht, ook voor de kleinere dingen.’Neem de hindernissen bij de cross country bijvoorbeeld, die blinken uit in originaliteit. Plijnaar kan het weten. Ze deed verschillende keren mee en zag de Horse Trials elk jaar groeien, zelfs nog in 2016.  Ook in de details. ‘Organisator Gert Boonzaaijer is vroeger timmerman geweest en heeft een aantal van de houten hindernissen bij de cross country bewerkt tot prachtige figuren. Ware kunststukjes. Dat kom je nergens anders tegen. De paarden, die vanwege diverse regels gedurende de Horse Trials op het wedstrijdterrein moeten blijven, staan in prachtige tenten of portable stallen. Net alsof je in de exclusieve beachclub Bloomingdales (Bloemendaal) binnen wandelt. En de ondergrond voor het springen en de dressuur is prima. Geen knollentuin of een ongelijk grasveld.’

Ze gaat wel, zegt Phiel Plijnaar. Naar Renswoude. Het bloed kruipt waar het niet kan gaan. ‘Het is tenslotte geen kinderachtige wedstrijd.’

Hoewel nog altijd prestatief ingesteld, heeft Plijnaar zich de absolute topsport uit het hoofd gezet. ‘Ik ben getrouwd, heb een zoon en run samen met mijn vader dit bedrijf. Voor mij is Eventing een hobby. Zou je de top willen halen, dan moet je er veel meer tijd insteken dan bij andere disciplines in de paardensport. Je moet namelijk op drie onderdelen heel goed zijn: dressuur, springen en cross country. Dat betekent dus dat je drie keer zoveel tijd kwijt bent. Dat heb ik er niet meer voor over.’Vandaag de dag haalt Plijnaar haar voldoening uit het opleiden van paarden. ‘Daar kunnen mijn vader en ik heel erg van genieten. Die paar jaar dat ze in onze handen zijn, zijn de mooiste jaren. Maar we hopen ze uiteraard wel met winst te verkopen. Anders hebben we natuurlijk op den duur geen bestaansrecht meer.’Tijd voor het afscheid. De bekers thee zijn leeggedronken, de saucijzenbroodjes hebben op het dienblad een enkele kruimel achtergelaten. De plicht roept in deze landelijke en lommerrijke omgeving. Geen straf. En met dank aan haar ouders. Uit de woorden van Phiel Plijnaar spreken trots en dankbaarheid.‘Mijn vader en moeder kochten in 1999 deze strook weiland. Er stond niets op behalve de binnenbak. We hebben het met eigen handen opgebouwd tot wat het nu is. Nee, wonen doen we hier niet. Ik rij elke dag op en neer naar Strijbeek, gelegen onder Breda net tegen de Belgische grens. Overal waar ik kijk zie ik België, ook mooi.’We krijgen de code om het terrein te kunnen verlaten. De intercom intoetsen en hup, weer terug naar Utrecht. De stad wacht, de stad roept. Maar daar heeft het zich traag openende hek in Groenekan geen boodschap aan. Het volgt stoïcijns het eigen, landelijke, ritme. MilitaryDat was de beladen voorganger voor het huidige Eventing. Rond de millenniumwisseling werd afscheid genomen van het strikte en militaire imago dat de deze discipline in de paardensport met zich meedroeg.‘Een jong evenement in een oude sport.’ Zo omschrijft amazone Phiel Plijnaar (44) het relatief nieuwe fenomeen. Dat geldt zeker voor de 8e Coral Estate Horse Trials in Renswoude die het komend weekend worden gehouden. ‘In korte tijd is daar iets moois neergezet’, aldus de Utrechtse, in 2016 nog deelneemster. ‘Organisator Gert Boonzaaijer weet precies hoe hij het wil hebben.’De Horse Trials hebben een waardering gekregen van één en op sommige onderdelen zelfs twee of drie sterren. De Olympische Spelen en de Wereldruiterdagen (het WK) kennen een waardering van drie en vier sterren. ‘Renswoude’ zit daar dus vlak onder. Dat verklaart waarom een enkele wereldtopper de grensplaats van de provincie Utrecht aandoet en de internationale belangstelling.Aan deelnemende combinaties worden hoge eisen gesteld. Zeker aan de paarden. ‘Vergelijk het met de triatlon of met meerkampers’, aldus de in Utrecht geboren Plijnaar. ‘Eventing kent drie onderdelen: cross country, dressuur en springen. En dat, wat mensen wel eens vergeten, met hetzelfde paard. Het is, mijn ogen, de meest veelzijdige tak van de paardensport.’Andere naam, andere paardenrassen wellicht? Plijnaar: ‘De military werd vooral gereden door renpaarden, vooral het Engels Volbloed, ook wel het snelste ras ter wereld genoemd. Zeer geschikt door de diepe longinhoud. De Eventing-paarden hebben nog steeds verwantschap, een spoortje Engels Volbloed, maar moeten nu dus ook dressuur en springen aankunnen. Dat vraagt weer een andere structuur van de spieren dan die van pure renpaarden.’Met de komst van Eventing lijkt de weerzin tegen Military, waar paarden soms over de kling werden gejaagd omwille van het resultaat, verdwenen. Gedurende het evenement worden de viervoeters tweemaal medisch geïnspecteerd en staan onder streng toezicht. ‘Door goed management en zelfkennis is de kans op blessures niet groot.’‘Van alle disciplines worden de paarden het meest blij van Eventing’, zegt Plijnaar. ‘Mijn ervaring is dat ze gemiddeld ook ouder worden. Dressuurpaarden zijn op hun top tussen de 8 tot 13 jaar. Eventing-paarden zijn het best tussen de 7 en 20 jaar. Eventing is voor mij goed te verantwoorden, juist omdat het nog niet in de greep is van de commercie, zoals springen en dressuur. Daar gaan miljoenen in om.’De Horse Trials beginnen traditiegetrouw met de dressuur. Een onderdeel waarop veel te winnen is, weet Plijnaar. Daarna volgt de Cross Country. ‘Dat is het hoofdonderdeel. Het is een terreinrit over een natuurlijk parcours over velden, door bossen, over natuurlijke hindernissen zoals hagen, boomstammen, waterplassen, sloten en afsprongen. Het traject moet snel worden afgelegd, ongeveer 580 meter per minuut, maar dat is afhankelijk van het niveau. Wie buiten de tijd binnen komt krijgt strafpunten, dat kan fors oplopen. Het is vooral een emotie-onderdeel. Zowel ruiter als paard ervaart de cross country als een kick.’In Renswoude is er de cross country over een lang traject. ‘Dat is ook waarom ik niet meedoe Pom. Op zo’n lang traject haalt we teveel strafpunten om serieus mee te kunnen doen in het klassement. Was er een kort traject geweest, dan had ik het met haar wel aangedurfd.’‘Renswoude’ wordt afgesloten met het springen. Plijnaar: ‘Op dat onderdeel is goed te zien of het paard nog fit is.’De combinatie die aan het eind van de 8e Coral Estate Horse Trials Renswoude op het hoogste niveau de minste strafpunten heeft, mag zich de winnaar noemen.